کارت گرافیک، یک پردازنده تخصصی است که وظایف مربوط به گرافیک، مانند رندر کردن تصاویر، فیلم‌ها و مدل‌های سه بعدی را انجام می‌دهد. دو مدل کارت گرافیک داخلی (یا یکپارچه) و اختصاصی داریم.
کارت گرافیک داخلی در همان CPU تعبیه شده است، درحالیکه یک کارت گرافیک اختصاصی یک جزء جداگانه است که حافظه، قدرت و خنک کننده خاص خود را دارد.
کارت‌های گرافیکی داخلی دارای مزایایی نسبت به پردازنده‌های گرافیکی اختصاصی هستند؛ مانند مصرف انرژی کمتر، تولید گرمای کمتر و اندازه کوچک‌تر. در این مقاله، بیشتر با آن‌ها آشنا می‌شویم و متوجه می‌شویم که برای چه کارهایی مناسب هستند.
کارت گرافیک داخلی در برابر کارت گرافیک اختصاصی
تفاوت اصلی بین کارت گرافیک داخلی و اختصاصی در عملکرد آن‌هاست. مدل اختصاصی معمولا سریع‌تر و قدرتمندتر از نوع داخلی هستند، زیرا هسته‌های بیشتر، سرعت کلاک بالاتر و معماری بهتری دارند. آن‌ها حافظه (VRAM) مخصوص به خود را دارند که معمولا سریع‌تر و بزرگ‌تر از حافظه سیستمی است که کارت گرافیک داخلی از آن استفاده می‌کند.
این به کارت‌های گرافیک اختصاصی اجازه می‌دهد تا کارهای گرافیکی پیچیده‌تری مانند بازی با وضوح بالا، ادیت ویدیو و رندر سه بعدی را انجام دهند. با این حال، آن‌ها انرژی بیشتری مصرف می‌کنند، گرمای بیشتری تولید می‌کنند و هزینه بیشتری هم دارند.
یک کارت گرافیک اختصاصی به قطعات اضافی مانند فن‌ها، هیت‌سینک‌ها و کانکتورهای برق نیاز دارد که به اندازه و وزن آن می‌افزاید. کارت‌های گرافیک RTX انویدیا از محبوب‌ترین آن‌ها هستند.
از آن طرف، کارت‌های گرافیک داخلی معمولا کندتر و ضعیف‌تر از نمونه‌های اختصاصی هستند، زیرا دارای هسته‌های کمتر، سرعت کلاک کمتر و معماری ساده‌تر هستند. آن‌ها رم سیستم را با CPU به اشتراک می‌گذارند که ظرفیت حافظه و پهنای باند آن‌ها را محدود می‌کند. معنی آن این است که کارت گرافیک داخلی فقط می‌توانند کارهای گرافیکی اولیه و متوسط، مانند وب، برنامه‌های اداری و بازی‌های معمولی را انجام دهد.
البته مزایایی هم نسبت به کارت‌های گرافیک اختصاصی دارند. آن‌ها انرژی کمتری مصرف می‌کنند، گرمای کمتری تولید می‌کنند و هزینه کمتری دارند. همچنین نیازی به اجزای اضافی ندارند، که آن‌ها را کوچک‌تر و سبک‌تر می‌کند. این یعنی برای کامپیوترهای ارزان قیمت عالی هستند.
AMD یا Intel
اینتل و AMD دو تا از تولیدکنندگان بزرگ کارت گرافیک داخلی هستند. کارت‌های گرافیک داخلی اینتل معمولا در پردازنده‌ها یا SoC های اینتل (System-on-a-Chip) مانند Core ،i3/i5/i7/i9 ،Pentium Celeron ،Atom ،Xeon و غیره یافت می‌شوند. آن‌ها نیز یا Intel UHD هستند یا Intel Iris Xe.
این کارت‌های گرافیک از DirectX 12 OpenGL 4.6 ،Vulkan 1.2 ،OpenCL 3.0 و غیره پشتیبانی می‌کنند.
کارت گرافیک داخلی AMD هم در پردازنده‌های AMD یا APU ها (واحدهای پردازش سریع)، مانند Ryzen 3/5/7/9، Athlon و غیره یافت می‌شود. مدل‌های AMD از Radeon Vega یا Radeon RX Vega استفاده می‌کنند. آن‌ها از DirectX 12 ،OpenGL 4.6 ،Vulkan 1.2 OpenCL 2.1 و غیره پشتیبانی می‌کنند.
عملکرد کارت‌های گرافیک داخلی اینتل و AMD به عوامل مختلفی از جمله مدل پردازنده، کانفیگ سیستم، نسخه درایور، تنظیمات برنامه بستگی دارد. با تمام این حرف‌ها، کارت‌های گرافیک اینتل ممکن است سازگاری بهتری با برخی از برنامه‌ها یا پلتفرم‌هایی داشته باشند که برای سخت‌افزار یا نرم‌افزار اینتل بهینه‌سازی شده‌اند.
کارت گرافیک داخلی چقدر خوب است؟ برای بازی هم مناسب است؟
کارت گرافیک داخلی می‌تواند کارهای مختلفی را انجام دهد که شامل مانند:
- وب: کارت گرافیک داخلی می‌تواند صفحات وب، انیمیشن‌ها، ویدیوها و سایر محتوای وب را روان و کارآمد کنترل و مدیریت کند.
- برنامه‌های آفیس: کار با برنامه‌های آفیس به راحتی قابل اجرا هستند.
- پخش رسانه: آن‌ها می‌توانند ویدیوهای با کیفیت بالا و محتوای آنلاین را پخش کنند و از کدک‌ها و فرمت‌های مختلف پشتیبانی کنند.
- ادیت عکس: عکس‌ها و تصاویر با ابزارهایی که دارند قابل ادیت هستند.
- بازی‌های معمولی: می‌توانند برخی بازی‌های قدیمی‌تر یا سبک‌تر را با تنظیمات و وضوح‌های Low تا Medium اجرا کنند.
در کنار این، دارای محدودیت‌ها و چالش‌هایی هم هستند که بر عملکرد و قابلیت استفاده آن‌ها تأثیر می‌گذارد، مانند:
- حافظه کم: آن‌ها دارای حافظه مشترک با CPU هستند، به این معنی که حافظه کمتری برای کار خود در دسترس دارند. این می‌تواند باعث لگ، تاخیر یا خرابی هنگام اجرای برنامه‌ها یا بازی‌های گرافیکی شود.
- مشکل حرارتی: در هنگام فشار گرما تولید می‌کنند که می‌تواند باعث کاهش سرعت کلاک یا خاموش شدن آن‌ها برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد شود.
- مشکلات درایور: آن‌ها برای برقراری ارتباط با سیستم عامل و برنامه‌ها به درایورها متکی هستند. با این حال، برخی از درایورها ممکن است قدیمی، پر از باگ یا ناسازگار با برخی برنامه‌ها یا بازی‌ها باشند. این می‌تواند هنگام اجرای برنامه‌ها یا بازی‌های گرافیکی فشرده باعث خطا، اشکال یا خرابی شود.
لازم به ذکر است که کارت گرافیک داخلی برای بازی‌هایی که به عملکرد و کیفیت بالا نیاز دارند، مناسب نیستند. آن‌ها نمی‌توانند اکثر بازی‌های مدرن یا سخت را با تنظیمات و وضوح بالا اجرا کنند.
این کارت‌های گرافیک ممکن است برای حفظ فریم‌ریت پایدار و قابل بازی یا ارائه یک تجربه بازی روان مشکل داشته باشند. آن‌ها همچنین فاقد برخی ویژگی‌ها یا فناوری‌های پیشرفته مانند ری‌تریسینگ، DLSS، FSR و غیره هستند.
بیشتر بخوانید: آیا مک‌بوک برای بازی مناسب است؟
