عملکرد پردازنده شما (که به اصطلاح مغز کامپیوتر شما است)، تاثیر مستقیمی روی سرعت لود شدن برنامه‌ها و روان اجرا شدن آن‌ها دارد. فاکتورهای مختلفی وجود دارد تا میزان عملکرد پردازنده را بسنجیم و ببینیم که در چه سطحی عمل می‌کنند؛ از مهم‌ترین این فاکتورها فرکانس یا سرعت کلاک پردازنده است.
اگر برایتان سوال است که چطوری می‌توانید فرکانس پردازنده خودتان را چک کنید، می‌توانید در ویندوز، منو (Start Menu) را بیاورید و سپس عبارت “System Information” را تایپ کنید. در صفحه باز شده مدل پردازنده و سرعت کلاک آن را می‌توانید مشاهده کنید.
فرکانس پردازنده یا سرعت کلاک چیست؟
به زبان ساده، فرکانس بالاتر به معنای پردازنده سریع‌تر است. با این حال فاکتورهای دیگری نیز هستند که در این زمینه نقش دارند. پردازنده شما در هر ثانیه دستورالعمل های زیادی از برنامه‌های مختلف را پردازش می‌کند. بعضی از این دستورالعمل‌ها نیازمند محاسبات ساده‌ای هستند، و بعضی نیز سخت و پیچیده‌تر هستند. فرکانس پردازنده، تعداد چرخه‌هایی را که پردازنده در هر ثانیه اجرا می‌کند اندازه‌گیری می‌کند، که بر حسب گیگاهرتز (GHz) است.
منظور از “چرخه (Cycle)” در اینجا واحد پایه‌ای است که برای اندازه سرعت پردازنده استفاده می‌شود. در هر چرخه، میلیاردها ترانزیستور داخل پردازنده باز و بسته می‌شوند. بدین‌گونه است که پردازنده محاسبات موجود در دستورالعمل‌های دریافتی خود را اجرا می‌کند. به عنوان مثال، یک CPU با فرکانس پردازنده 3.2 گیگاهرتز، 3.2 میلیارد چرخه را در هر ثانیه اجرا می‌کند (پردازنده‌های خیلی قدیمی براساس مگاهرتز و تعداد میلیون چرخه عمل می‌کردند).
بعضی وقت‌ها چندین دستورالعمل در یک چرخه کلاک انجام می‌شود، گاهی نیز یک دستورالعمل ممکن است در چندین چرخه تکمیل شود. از آنجا که معماری‌های مختلف پردازنده دستورالعمل‌ها را به شکل متفاوتی اجرا می‌کند، بهتر است هر کدام را با برند و نسل خودش مقایسه کنید. به عنوان مثال، ممکن است یک پردازنده با سرعت کلاک بالا که 5 سال پیش تولید شده است، عملکرد پایین‌تری از یک پردازنده جدید با سرعت کلاک کم‌تر داشته باشد؛ فقط به این خاطر که پردازنده جدید در معماری خودش دستورالعمل‌ها را مؤثر‌تر و بهتر اجرا می‌کند.
ویژگی جدید پردازنده‌های اینتل به نام Intel® Thread Director، به پردازنده این اجازه را می‌دهد تا به شکلی هوشمند بار روی دوش خود را روی هسته‌های مختلف پخش کند. این یکی از دلایلی است که چرا پردازنده‌های جدیدتر (حتی با فرکانس پردازنده کم‌تر)، از پردازنده‌های قدیمی ممکن است بهتر عمل کنند. البته این قضیه این برای پردازنده‌های هم‌نسل صادق نیست. در این رده، هر کدام که فرکانس پردازنده بیشتری داشته باشند بهتر و سریع‌تر هستند. برای همین خیلی مهم است که برای مقایسه این فاکتور، حتما توجه داشته باشیم هر دو از یک برند و یک نسل باشند.
فرکانس پردازنده چگونه در تجربه گیمینگ تاثیر می‌گذارد؟
پیش از ساخت پردازنده‌های چند هسته‌ای، فرکانس پردازنده مهم‌ترین و اول فاکتور برای سنجش و مقایسه پردازنده‌ها بود. اما امروزه، فاکتورهای دیگری نیز در این قضیه دخیل هستند:
- تعداد هسته‌های پردازنده
- اندازه و سرعت کش پردازنده
- میزان مصرف انرژی پردازنده
تاثیر فرکانس پردازنده روی تجربه یک بازی، به موتور بازی‌سازی و ابزاری که در ساخت آن بازی استفاده شده است بستگی دارد. به عنوان مثال، بازی جدید شرکت FromSoftware یعنی Elden Ring که بسیار نیز محبوب شده بود، از یک موتور بازی‌سازی اختصاصی استفاده می‌کند که بیشتر به عملکرد تک هسته‌ای وابسته است. در مقابل، بازی Infinity Ward’s Call of Duty: Modern Warfare 2 به گونه‌ای طراحی شده است که بیشترین سود را از عملکرد چند هسته‌ای ببرد. این به شما کمک می‌کند که حتی اگر از پردازنده‌های قدیمی (کندتر) استفاده می‌کنید هم باز به عملکرد خوبی برسید (به شرطی که هسته‌های کافی را داشته باشد).
این مثال‌ها به خوبی نشان می‌دهد که نمرات بنچمارک بهترین روش برای سنجش عملکرد پردازنده در یک موتور بازی سازی است. با این‌حال فرکانس پردازنده همچنان یک فاکتور مهم و تاثیرگذار برای انتخاب یک پردازنده باقی می‌ماند، مخصوصا داخل خانواده یک پردازنده.
حالت توربو در پردازنده چیست؟
در مشخصات هر پردازنده که بگردید، یک بازه فرکانسی را مشاهده خواهید کرد؛ یک حالت پایه و یک حالت توربو. حالت پایه به شرایط عادی پردازنده اشاره دارد که پردازش معمولی خودش را انجام می‌دهد. حالت توربو نیز برای حداکثر سرعتی است که پردازنده در مواقع تحت فشار می‌تواند تولید کند.
پردازنده‌های اینتل به عنوان مثال، از تکنولوژی Turbo Boost Technology استفاده می‌کنند که فرکانس پردازنده را به صورت پویا تغییر می‌دهد تا بتواند در شرایط تحت فشار نیز موثر باشد. شما برای استفاده از این تکنولوژی نیاز به نصب یا استفاده از چیزی ندارید و به صورت خودکار اجرا می‌شود. این فناوری میزان گرمایی که سیستم می‌تواند تحمل کند و همچنین تعداد هسته‌های مورد استفاده را تشخیص می‌دهد و سپس فرکانس پردازنده را تا آنجا که امکان دارد افزایش می‌دهد.
فرکانس پردازنده پایه و توربو دو معیار اصلی عملکرد پردازنده هستند که برای سناریوهای مختلف استفاده دارند. برای اجرای بازی‌های سنگین و نرم‌افزار‌های پیچیده، داشتن فرکانس توربو بالا نیاز است، درحالیکه برای انجام کار‌های سبک و روزمره، فرکانس پایه‌ی بالا اولویت است. فرکانس پردازنده در حالت توربو، مشخص کننده این است که هنگام بازی‌های سنگین، پردازنده شما چگونه عمل می‌کند.
پاسخ نهایی؛ چرا فرکانس پردازنده مهم است؟
فرکانس پردازنده معیار خوبی برای تشخیص کلی عملکرد یک پردازند است. درحالیکه یک سری از نرم‌افزارها مانند ادیت ویدیو و استریم بیشتر به روی عملکرد چند هسته‌ای تکیه دارند، خیلی از بازی‌های جدید میزان سرعت کلاک و عملکرد تک هسته‌ای برایشان مهم است.
فرکانس پردازنده معیار مفیدی برای مقایسه پردازنده‌ها در یک نسل است. هنگامی که می‌خواهید پردازنده یا لپ‌تاپ جدیدی بخرید، اطلاعات کاملی از آن و نمرات بنچمارک آن موجود است که در انتخاب‌تان می‌تواند کمک کننده باشد.
می‌خواهید بدانید هر پردازنده چه اطلاعات مهمی دارد؟ لیست کامل آموزش‌های ما را مطالعه کند:
